Cambaz: Far. i. 1. İp veya at üzerinde yürüyen çeşitli denge oyunları yapan kimse. 2. s mec. İşini bilir, kurnaz, hilekâr
TDK. Ferit Devellioğlu, Neval Kılıçkını sözlük uzmanlarının hazırladığı "En Yeni Büyük Türkçe Sözlük" 1975 yılı baskı sayfa 181.
..Neyse işi sağlama bağlayayım dedim... (*) :)
Ama ben size bunun dışında bir cambazlığı anlatacağım.. :)
"Bal bal demeyle ağız tatlanmaz, balı yersen ağzın tatlanır"! ..Öööö der gibi veya azar :)
Ama balı sen yiyorsun bize de resmini.. :)
Neyse... :)
Şimdi At cambazlığından başlayalyım ve sizinle bir nostalji yaşayalım.. :)
"At cambazı",
Motorlu taşıtların olmadığı dönemde veya az olduğu dönemde diyelim, ..ki yakın tarihlere kadar uzanıyor,
..her şehrin bir at pazarı olurdu. Örneğin Ankara´nın At pazarı meşhurdur.. Şimdiki araba pazarı gibi düşünün..
Adam atını getirmiş pazara ve satacak, ..hah işte burada kendine bir iş düşer. öyle direk atını satamazsın, Mutlaka bir aracı gerek!
..İşte ona da "cambaz" denir! (Şimdiki veya geçmiş dönemlerdeki isimleri farklııdır yani bunlar farklı meslek gruplarının aracılarına da denir.. Aklınızı karıştırmayayım, Simsar - komisyoncu vesair..).
At cambazları şöyle olurdu hayal mayal hatırlıyorum..
Kıvrak zekalı, ağzı ve mimikleri çok güçlü, çevik ve atılgan, ikna kabiliyeti yüksek ve bunun için her taklayı atan!..
Bir at pazarlığı örneğin;
Atı alan ve satıcı var ve araya at cambazı girer.
Bunların arasındaki mesafe bazan 1 metreye kadar düşer ve at cambazı ayağını ikiye ayırır, Bir onun kulağına bir onun "fısır fısır" şeyler söyler..
Örneğin "Bak bu atı kaçırma"!
Ötekine: Bak bu fiyata bu at verilir; sakın fazla isteme!..
Ve teklifler at cambazına gizlice iletilir (kulağına yani); hani adam mecburdur, piyasa öyle...
..Derken at yeni sahibine gider ve at cambazı da bugünün diyelim 40-50 TL. sini alır cebine koyar ve diğer işe koyulur.. Ve bu dediklerim bazan saniyeler içinde yapılır ve At cambazı arayı bulmak için her taklayı atar!..
(Burda takla mecazidir biliyorsunuz, her hünerini göstermek)...
......
..Ayrıca cambaz,
Eskiden büyükbaş hayvan alıp satanlara denilirdi.
Bu, "zamanla "alıp vermekten doğan bir tecrübe ve hayvanların hastalığını da anlamaya geldi". ..Ve Cambazlar (At cambazıyla karıştırmayın "Şimdi" büyükbaş hayvan cambazlarını konuşuyoruz..) aynı zamanda hayvanın hastalığını belirler ve teşhis koyar, ardından ne lazımsa tavsiye ederdi..
Yani cambaza aynı zamanda "Baytar da denirdi"!
Baytar biliyorsunuz Veterinerin eski adıdır, Ama burda (reel hayatta eski) halk algısı yukardaki anlattığım şeydi Ve Bu adamlar büyük itibar görürdü..
Bunlar yakın tarihe kadar yaşıyordu, Şimdi nesli tükendi 70´li yıllar...
Cambazlık bir müessesedir ve çeşitli dalları vardır bildiğiniz üzere.
Sirkte yapılan hareketlere sirk cambazı (akrobat),
at üstünde veya ip üstündeki hareketlere yine cambaz denirdi ve günlük, "hîlenin hilekârın adı yani.
Ama demek ki hâlâ kenarda köşede kalmış :)
Kültürümüzü yaşatanlara minnnet borçluyuz :)
...anlaşılan Başbakan rakip istemiyor
(*) Yazı burda bitmiyor ama N´olur N´olmaz, Başımıza iş açmayalım.. :)
8.12.2013
__YaLNıZ__
(Eshabil Üstündağ)
adanams@gmail.com