Sevgili okurlarım, bugün ki yazımda da sizlere Türkiye ve Hollanda arasında yapılan sosyal sigortalar anlaşmasının bazı detaylarından bahsedeceğim ancak bunu bir soru cevap şeklinde anlatmak istiyorum. Bu anlaşma ile ilgili bazı sorular şöyle:
TÜRKİYE-HOLLANDA SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİNE GÖRE GENEL HAKLAR
SORU-1: Türkiye-Hollanda sosyal güvenlik sözleşmesinin vatandaşlarımıza sağladığı olanaklar nelerdir?
-Türkiye-Hollanda Sosyal Güvenlik Sözleşmesi genel olarak; Vatandaşlarımızın, -Hollanda vatandaşları gibi sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde hak ve yükümlülük bakımından eşit işlem göreceklerini, -Her iki ülkede geçen hizmet sürelerinin birleştirileceğini, -Hollanda’da kazandıkları haklardan Türkiye’ye dönmeleri halinde de yararlanmaya devam edeceklerini öngören temel haklar sağlanmaktadır. Ayrıca bu sözleşme ile; a)Vatandaşlarımız ve aile bireylerinin, -Hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalıkları, yaşlılık, malullük ve ölüm gibi sigorta kollarının gerektirdiği yardımlardan yararlanmaları, b)Vatandaşlarımızın -Eş ve çocukları için yapılan aile yardımları ile -İşsizlik sigortası yardımlarından yararlanmaları da sağlanmaktadır.
SORU-2: Hollanda’da çalışan vatandaşlarımız öncelikle nelere dikkat etmelidirler?
-Hollanda’da çalışmalarınızla ilgili olarak verilen SİGORTA KARTI, ÇALIŞMA BELGESİ (TH-205) ve DİĞER TÜM BELGELERİ saklayınız. -Sosyal Güvenlik Konusunda sorununuz olduğunda veya bilgi almak istediğinizde; * Hollanda’da bağlı olduğunuz Sosyal Sigorta Kurumuna, * Bu broşürün arkasında adresleri yazılı olan HOLLANDA’DAKİ ÇALIŞMA ATAŞELİKLERİMİZE, veya * ANKARA’da Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemleri Daire Başkanlığı’na (Mithatpaşa Cad. No:7 Sıhhıye / ANKARA ) başvurunuz. ÖNEMLİ UYARI : Yazılı başvurularda istek veya sorununuzu açıkça yazarak, varsa Hollanda belgelerinizi ekleyiniz. Türkiye ve Hollanda sigorta sicil numaralarınızı mutlaka belirtiniz.
SORU-3: Hollanda’da çalışmakta olan sigortalı ile beraberinde ikamet eden aile bireylerinden hangileri sağlık yardımlarından yararlanmaktadırlar? -Çalışan vatandaşlarımız (sigortalının kendisi), -Eşi, -Çocukları, Bir Hollanda Hastalık Kasasında sigortalı olan Türk işçilerinin Hollanda’da oturan veya devamlı ikametgahı Türkiye’de bulunan ve yardıma müstahak eş ve çocukları ile geçimi sigortalı tarafından sağlanan anne ve babası da sigortalıdır.
SORU-4: Hollanda’da çalışan sigortalılar ile yanlarında oturan aile bireyleri geçici olarak (gezme,tatil vb.) Türkiye’ye geldiklerinde kendilerine ne şekilde sağlık yardımı verilmektedir?
- Hollanda’da çalışan sigortalılar ve yanlarında sürekli olarak oturan aile bireyleri ülkemizde hastalık ve analık yardımlarından ÜCRETSİZ olarak yararlanırlar. -Yardımlar, Türkiye’deki Sosyal Sigortalar Kurumunca Sağlık Bakanlığı sağlık tesisleri ile kurumla anlaşma yapmış diğer sağlık tesislerinde sağlanır. ÖNEMLİ UYARI: Türkiye’de sağlık yardımlarından yararlanabilmek için Türkiye’ye gelmeden önce, mutlaka Hollanda hastalık sandıklarına başvurarak sağlık yardımlarına hak kazanma belgesi (n/tur 111) düzenletiniz.
SORU-5: Hollanda’dan Türkiye’ye geçici olarak gelen sigortalılar veya aile bireylerinin hastalanmaları halinde ne yapılmalıdır?
- Öncelikle Hollanda’dan alınan N/TUR 111 formuleri ile sağlık yardımına ihtiyaç duyduğu yerde en yakın Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne / Sosyal güvenlik Merkezine başvurulmalıdır. Bu şekilde yapılan başvurularda kurumumuz mevzuatı hükümleri çerçevesinde sağlık yargımı hizmetini alırlar. Ancak işçimiz Hollanda’dan alması gereken belgeleri kaybetmiş, hiç almamış, Hollanda’da unutmuş veya belgenin yararlanma süresi geçmiş ise, -Belge temini için Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne / Sosyal güvenlik Merkezine başvuruda bulunulur ve N/ TUR 111 teminine gidilir. Bu arada kişi Sağlık Bakanlığı sağlık tesislerine veya kurumla anlaşma yapmış diğer sağlık tesislerinde tedavisini ÜCRETLİ olarak yaptırır. Formüler temininden sonra tedavi masraflarının iadesi yapılır. - formüler temin edilmemiş ve ilgili Hollanda ya dönmesi gerekiyorsa tedaviye ait masraflar Hollanda ya götürülür ve Hollanda sigorta kurumundan ilgili fatura ve belgeleri N/ TUR 126 formüleri ekinde Kurumumuza gönderir.Kurumumuz ödenecek miktarı Hollanda kurumuna bildirir ve ilgiliye Hollanda Kurumu ödeme yapar. ÖNEMLİ UYARI: 1-Kendiniz veya aile bireylerinizle birlikte Türkiye’ye geldiğinizde, sağlık yardımlarına ihtiyaç duymanız halinde öncelikle sosyal güvenlik il müdürlüğüne / sosyal güvenlik merkezine müracaat etmek zorundasınız. zorunlu hallerde sosyal güvenlik il müdürlüğüne / sosyal güvenlik merkezine müracaat edilememesi halinde acil olarak kurumla anlaşma yapmamış bir sağlık kuruluşunda yapılan bir tedaviden sosyal güvenlik il müdürlüğünü / sosyal güvenlik merkezini derhal bilgilendirmeniz gerekmektedir. 2-Türkiye’deki sağlık kuruluşlarına siz veya eş ve çocuklarınızın muayene ve tedavisi için başvurduğunuzda ilgili görevlilere Hollanda adına tedavi gördüğünüzü mutlaka bildiriniz.
SORU-6: Sigortalı ve beraberindeki aile bireylerinin sigorta vak’ası meydana geldikten sonra (hastalandıktan sonra) bağlı oldukları hastalık sandığının izniyle Türkiye’ye gelmeleri halinde sağlık yardımlarından ne şekilde yararlanacaklardır?
Hollanda’da çalışan sigortalıların veya yanlarında ikamet eden aile bireylerinin Hollanda’da hastalanmaları halinde gerek istirahatlı oldukları süreyi, gerekse tedavilerine devam olunmak üzere bağlı oldukları Hollanda Hastalık Yardım Sandıklarının izniyle ülkemize gönderilmeleri halinde sağlık yardımlarından yararlanmaya devam ederler. ANCAK; - İlgililerin ülkemize gelirken Hollanda Hastalık Yardım Sandığınca haklarında düzenlenmiş (N/TUR 112) formülerlerini almaları gerekir. ÖNEMLİ UYARI: Sigortalı Türkiye’ye gelir gelmez ikametgah adresini bölgesi içine alan sosyal güvenlik il müdürlüğüne / sosyal güvenlik merkezine veya acil durumlarda, daha sonra yetkili müdürlüğe bilgi verilmek koşuluyla ikametgahına en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğüne/ sosyal güvenlik merkezine başvurmak zorundadır.
SORU-7: Hollanda’da çalışan işçilerin Türkiye’de oturan aile bireylerinden hangileri sağlık yardımlarından yaralanabilirler?
a)Diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan yada gelir veya aylık almayan eşi, b) 18 yaşını veya orta öğrenim yapıyorsa 20 yaşını, yüksek öğrenim yapıyorsa 25 yaşını doldurmamış veya 18 yaşını doldurmuş olup da çalışamayacak durumda malul erkek çocukları ile yaşları ne olursa olsun evli bulunmayan ve sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan veya bunlardan aylık yahut gelir almayan kız çocukları, c) Geçiminin sigortalı tarafından sağlandığı belgelenen ana ve babasıdır.
SORU-8: Hollanda’da çalışan işçilerin Türkiye’deki aile bireylerinin sağlık yardımlarından ücretsiz yararlanmalarını sağlamak için ne yapılmalıdır?
Sigortalının Türkiye’de ikamet eden aile bireylerine Hollanda Hastalık Sandığı adına Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğünce sağlık yardımları yaptırılması için vatandaşlarımızın ilgili hastalık sandığına başvurarak, Aile Bireyleri İçin Sağlık Yardımları Hak sahipliği belgesinin (N/TUR 109) Türkiye’ye gönderilmesini talep etmelidir. Bu belge Hollanda Hastalık Sandığınca, sigortalının Türkiye’deki ikamet adresinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne / Sosyal Güvenlik Merkezine gönderildikten sonra aile bireyleri Türk mevzuatına göre Sağlık Bakanlığı sağlık tesisleri ile Kurumla anlaşma yapmış sağlık tesislerinde sağlık yardımlarından yararlanır. NOT : 01.01.2000 tarihinden sonra sigortalı ile sigortalının eş ve çocuklarına sağlanacak olan Protez, araç ve gereç bedellerinin % 20’si, Kurumumuzdan sürekli iş göremezlik geliri, malullük ve yaşlılık aylığı almakta olanların geçindirmekle yükümlü bulundukları eşleri ile Kurumumuzdan hak sahibi olarak gelir ve aylık almakta olan eşlere sağlanacak olan protez, araç ve gereç bedellerinin ise % 10’u katkı payı olarak kendilerinden alınacaktır.
SORU 9: Sağlık yardım hakkına sahip bir kimsenin geçici olarak ülkemizde bulunduğu sırada kendi imkanları ile ücretli olarak tedavi görmesi halinde muayene ve tedavilere ait masraflarının Hollanda hastalık sandıklarınca ödenmesi ne şekilde olabilir?
Hollanda’da çalışan vatandaşlarımız ve yanlarında ikamet eden aile bireyleri ülkemizde geçici olarak bulundukları sırada hastalanarak Kurumumuz mevzuatı uygulanmaksızın kendi imkanları ile muayene ve tedavi olmaları halinde yapmış oldukları masrafları belirten belgelerle birlikte Hollanda’da bağlı oldukları Hastalık Yardım Sandıklarına başvurmalıdırlar. Anılan sandık tarafından N/TUR 126 formüleri ekinde masraf faturaları Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne / Sosyal Güvenlik Merkezine gönderilmekte ve Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğine göre ödenmesi gereken miktar tespit edilerek ödenecek miktar N/TUR 126 formüleri ile Hollanda hastalık kasasına bildirilmekte ve ilgililere ödeme bu kurum tarafından yapılmaktadır.
SORU-10: Hollanda ve Türkiye’den aylık alan sigortalıların sağlık yardımları hangi ülke sigorta mercii tarafından karşılanır?
Her iki ülkeden de aylık bağlanmış ise sigortalı ile aile bireylerine ikamet ettiği ülke tarafından sağlık yardımları karşılanmaktadır.
SORU-11: Hollanda mevzuatına göre malullük aylığı alma koşulları nelerdir?
Hollanda mevzuatına göre sigortalılara malullük aylığı bağlanabilmesi için, malullük halinin meydana geldiği tarihte o kimsenin Hollanda’da sigortalı olması şartı aranmaktadır. Genel olarak 52 hafta süre ile çalışamaz durumda olan sigortalıların bu sürenin bitiminde de çalışma gücünü kazanamamaları halinde kendilerine iş göremezlik oranları da dikkate alınarak malullük aylığı bağlanır. Hollanda’da çalışmakta iken malul sayılan bir sigortalıya Türkiye’de daha önce sigortalılığının bulunup bulunmadığına bakılmaksızın Hollanda yetkili sigorta kurumunca aylık bağlanır. Malullük aylığı bağlanan bir kimsenin zaman içinde maluliyet durumunun değişmesi halinde yapılacak tıbbi kontrollere bağlı olarak aylık miktarı değiştirilebilir. Bağlanan malullük aylıkları ilgililerin 65 yaşını tamamlamalarına kadar devam eder, bu yaşta yaşlılık aylığına dönüşür. Keza malullük aylığı almakta iken ölen bir kimsenin dul ve yetimlerine aylık bağlanır. Kendisine malullük aylığı bağlanmasını talep eden bir kimsenin Hollanda’da bu konuda yetkili olan ve aşağıda adresi belirtilen Müşterek Yönetim Kurulu (GAK)’na dilekçe ile başvurmaları gerekir. GAK Postbus 57002, 1040 CC Amsterdam/HOLLANDA
SORU-12: Hollanda’dan malullük aylığı alan bir işçimiz Türkiye’den de ayrıca emekli aylığı alabilir mi? Türkiye-Hollanda Sosyal Güvenlik Sözleşmesi gereğince malullük aylığı tek taraflı olduğundan vatandaşlarımız Türkiye’deki fiili çalışmalarına dayanarak emekli aylığı talebinde bulunamazlar. Ancak; 2147-3201 sayılı Kanuna göre borçlanan ve borcunu süresi içinde ödeyen vatandaşlarımız sadece borçlanmalarına dayanarak aylık talebinde bulunabilirler.
SORU-13: Hollanda mevzuatına göre yaşlılık aylığı alma koşulları nelerdir?
Hollanda mevzuatı gereğince üç şekilde yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.
a)Yaşlılık aylığı;
b)İşsizlik halinde erken yaşlılık aylığı,
c)Dul eşe bağlanan yaşlılık aylığı.
a)Yaşlılık Aylığı: Hollanda’da yaşlılık aylığına hak kazanabilmek için, sigortalının anılan ülkede en az 1 yıl çalışmış veya ikamet etmiş olup, 65 yaşını tamamlaması şartı aranmaktadır. Sigortalıların 65 yaşını doldurmalarına6 ay kala, ikamet ettikleri ülkenin sigorta kurumuna başvurmaları gerekmektedir.
b) İşsizlik Halinde Erken Yaşlılık Aylığı: Hollanda’da ikamet eden ve kendi iradesi ile gönüllü olarak kendi ülkelerine dönecek sigortalıya geri dönüş aylığı bağlanmaktadır.
c) Dul Yaşlılık Aylığı: Sigortalının ölümü halinde gerekli şartları yerine getiriyorsa dul eş 65 yaşına geldiğinde dul-yaşlılık aylığı bağlanmaktadır.
SORU-14: Hollanda mevzuatına göre dul ve yetim aylığı alma koşulları nelerdir?
- Hollanda mevzuatına göre dul ve yetim aylıklarının bağlanabilmesinde en önemli husus sigortalının öldüğü tarihte çalışmakta olması veya sigortalılığının bulunması gerekmektedir. Diğer Şartlar:
a)Sigortalının Hollanda sigortasından malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken vefat etmesi,
b) Dulun 18 yaşından küçük bir çocuğun bulunması,
c)Dul çocuksuz ise 1.1.1950 tarihinden önce doğmuş olması,
d) Dulun çalışmamakta olması gerekmektedir. Dul da ölmüş ise yani sadece yetimler varsa bunlara hak tanınabilmesi için 16 yaşından küçük olması evlat edinilmemiş olması, 15 yaşından büyük ise eğitime devam ediyor olması veya 16 yaşından büyük olup ta, % 55’in üstünde iş göremez derecede malul durumda olması gerekmektedir. (18 yaşına kadar)
SORU-15: Türkiye’de veya Hollanda’da geçen sigortalılık süreleri yeterli ise, ayrı ayrı kısmi aylık bağlanabilir mi?
Türkiye ve Hollanda’da geçen sigortalılık süreleri, aynı zamana rastlamamak koşuluyla birleştirilebilir. Her iki ülkede geçen sigortalılık süreleri birleştirilerek aylığa hak kazanılması halinde, birleşik hizmetler üzerinden aylığı bağlayan ülke mevzuatına göre geçen sigortalılık süreleri oranında kısmi aylık bağlanabilir.
SORU-16: Türkiye-Hollanda sosyal güvenlik sözleşmesine göre hangi hizmetler birleştirilebilir?
Hollanda’da geçen hizmetlerle, Türkiye’de; - 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa,(Devredilen Sosyal Sigortalar Kurumu’na, BAĞ-KUR ve TC Emekli Sandığına tabi hizmetler ) - 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesine tabi sandıklara, tabi olarak geçen hizmetler birleştirme kapsamındadır.
SORU-17: Hollanda sigorta merciince aile yardımları (çocuk paraları) kimler için ödenir?
Hollanda’da çalışan Türk işçileri, Hollanda’da yanlarında kalan veya Türkiye’de ikamet eden çocukları için aile yardımlarından yaralanırlar.
SORU- 18 : Hollanda’da 1.1.2000 tarihi itibari ile uygulanacak olan ödenek ihracını kısıtlama yasasından Türkiye’de ikamet eden vatandaşlarımız etkilenecek midir?
Hollanda’ da ödeneklerin ihracını kısıtlayan yasanın 01.01.2000 tarihinde yürürlüğe girmesiyle Türkiye’ de ikamet eden ve Hollanda’ dan iş göremezlik / malullük aylığı almakta olan vatandaşlarımızın aylıklarının bir bölümünü oluşturan ek ödenekler 01.07.2003 tarihinden itibaren kesilmiştir. Ancak Hollanda’nın ek ödenekleri ikinci defa kesme kararına karşın Utrecht Temyiz Mahkemesinde süren dava devam etmekte olup vatandaşlarımızın lehine sonuç alınması için Bakanlığımızca da takip edilmektedir.
SORU – 19 : Hollanda’dan aylık alan kimselerden 1.1.2000 tarihinden itibaren halk sigortası primi kesilmemesi neticesinde Türkiye’de ikamet eden vatandaşlarımızda etkisi ne olacaktır?
1.1.2000 tarihinden önce Hollanda’dan aylık almakta olan kimselerin aylıklarından zorunlu olarak Halk Sigortaları Primi kesilmekte idi. Bu primin kesilmesi durumunda; -Maluliyet aylığı alan kimseler için 65 yaşına kadar sigortası devam edecek ve 65 yaşında bağlanacak olan yaşlılık aylığının hesabında bu sigortalılık süresi değerlendirilebilecek, - Vefat etmeleri durumunda hak sahiplerine dul-yetim aylığı bağlanabilecek, - Çocuk parası yardımı almaları mümkün olacaktır. Hollanda’da 1.1.2000 tarihi itibari ile yürürlüğe giren yasa gereğince Hollanda’dan aylık almakta olup, Hollanda dışında ikamet eden kimselerden, Halk Sigortaları Primi kesilmesi zorunluluğu kaldırılmış bulunmaktadır. Bunun sonucunda aylık sahiplerinin almakta oldukları aylıklarında bir miktar artış olmuştur. Aylık sahiplerinin Halk Sigortaları Priminin 1.1.2000 tarihinden sonra da kesilmesine devam edilebilmesi için, Hollanda Sigorta Kurumuna bu hususta istek yapılması gerekmektedir. Yani sigorta priminin kesilmesi isteğe bağlı duruma getirilmiştir. Bu itibarla, Halk Sigortaları Priminin kesilmesini tercih edecek olan vatandaşlarımızın (2000 yılı içinde başvurma koşulu ile) vakit geçirmeksizin, “Sociale Verzekeringsbank, Kantoor Verzekeringen, Postbus 357, 1180 AJ Amstelveen – HOLLANDA” adresine başvurarak hem ayrıntılı bilgi almaları ve hem de söz konusu primin kesilmesi için taleplerini bildirmeleri gerekmektedir.
ÜCRETSİZ DANIŞMANLIK İÇİN YENER KARACA
0312 431 19 11 – 0506 506 64 03 Sosyal Güvenlik Uzmanı
FACEBOOK YORUMLAR