Hollanda’daki çok sayıda kimya fabrikasının kapanması, önümüzdeki dönemde daha fazla darbe yaşanacağı yönündeki endişeleri artırıyor. Çünkü kimya sektörü içinde şirketler genellikle birbirleriyle iş birliği içinde ya da birbirlerinin müşterisi olarak çalışıyor. Hollanda Kimya Endüstrisi Derneği (VNCI) Direktörü Manon Bloemer’e göre, “Henüz son giden şirketi görmedik.”
Geçtiğimiz hafta, Limburg bölgesinde üç fabrikasını kapatan kimya firması Fibrant, Hollanda’daki üretimini sonlandıran ya da ülkeyi terk eden sanayi şirketleri listesine katıldı. Daha önce BP ve Shell, yeni tesislerin inşasını durdurmuştu. Plastik ve PVC üretimi yapan Indorama, Vynova ve Tronox gibi şirketler de Hollanda’daki fabrikalarının kapısına kilit vurmuştu.
Bu şirketlerin kapanma gerekçeleri ise çoğunlukla benzer: Çinli üreticilerin ucuz fiyatlarıyla rekabet edememek ve yüksek enerji maliyetleri. Bloemer, “Çinli firmalar, Avrupa’daki maliyetlerin bile altında satış fiyatları sunuyor” diyor.
“Şirketler artık Hollanda’da yeterince kazanç sağlayamıyor ve bu durumun gelecekte de değişmeyeceğine inanıyorlar. Bu nedenle büyük yatırımlardan, örneğin bakım çalışmalarından vazgeçiyorlar. Sonuç olarak kapanma kaçınılmaz oluyor. Fibrant da, kapatılan fabrikalar için herhangi bir gelecek görmedi,” diye ekliyor Bloemer.
Sektör Topyekûn Tehlikede
VNCI, sorunların yakın zamanda çözülmeyeceği görüşünde. “Henüz sektörün son kaybını yaşamadık. Kimya firmaları şimdiden, ‘Artık saat 12’yi geçti,’ diyor. Bu mesajı yeni kurulacak hükümete de iletiyoruz,” diyor Bloemer.
Limburg’daki Chemelot endüstri parkında fabrikalarını kapatan Fibrant’ın ardından bölgedeki diğer işletmeler de olumsuz etkileniyor. Chemelot’tan Danielle Willems, “İlk tamamen iklim nötr sanayi parkı olmak istiyoruz. Ancak bunun için gerekli koşullar sağlanmalı. Örneğin, Hollanda’da enerji fiyatları Belçika ve Almanya’dan daha yüksek. Ayrıca CO2 vergisi tehdidi de söz konusu,” diyor.
Chemelot’taki şirketler birbirleriyle derin iş birliklerine sahip. Ürün alışverişi yapıyor, su arıtma gibi giderleri paylaşıyorlar. Bu nedenle bir şirketin kapanması, diğerlerini de zincirleme etkiliyor.
Limburg Siyaseti: “Projeye Devlet Desteği Gerek”
Limburg siyasetçileri, kapanmalardan büyük endişe duyduklarını açıkladı. Çözüm olarak ‘Beethoven Projesi’ örnek alınarak ‘Mozart Projesi’ adlı bir destek planı önerildi. Beethoven Projesi, çip sektörünü desteklemek için merkezi hükümet tarafından hayata geçirilmişti ve 2,5 milyar euroluk yatırım içeriyordu. Benzer bir paketin kimya sektörü için de hazırlanması gerektiği belirtiliyor.
Rotterdam Limanı’nda da Tehlike Çanları
Rotterdam liman bölgesindeki birçok sanayi kuruluşu da birbiriyle bağlı durumda. Liman işletmesi Port of Rotterdam’dan Sjaak Poppe, “Bazı şirketler komşusundan ham madde alıp, diğerine satıyor. Boru hattıyla taşımak, gemiyle ithal etmekten daha ucuz,” diyor.
Bu yakınlık, üretim süreçlerinin verimliliğini artırsa da kapanan bir fabrikanın zincirleme etki yaratmasına da neden oluyor. Poppe, “Şirketler dünya pazarında faaliyet gösteriyor. En az kâr getiren fabrikalar kapatılıyor. Ayrıca sürdürülebilirlik projeleri de erteleniyor çünkü talep yetersiz,” diye uyarıyor.
Poppe, örnek olarak sürdürülebilir uçak yakıtını gösteriyor. Normal jet yakıtına %2 oranında bu yakıttan karıştırılması zorunlu. Ancak bu oran artırılmazsa, üretim cazip hale gelmiyor. Shell de bu nedenle yeni bir tesisin inşasını durdurdu.
Üstelik Çinli firmalar, bu tür yakıtları daha ucuza üretiyor ve Avrupa’da satıyor. Poppe, “Bu da bizi daha bağımlı hale getiriyor. Oysa bunu istemiyoruz,” diyor.
Kimya Olmadan Günlük Hayat Zor
VNCI Direktörü Bloemer, bu bağımlılık riskine dikkat çekiyor. Kimyasal temel maddelerin, boya, ilaç ve naylon gibi neredeyse tüm günlük ürünlerin içinde yer aldığını belirtiyor. “Avrupa, kural koyma şampiyonu. Ancak bu kuralların çoğu sadece Avrupa’da uygulanıyor. Asya’dan gelen ürünler aynı standartlara sahip değil ama daha ucuz. İşimizi kendi elimizle zorlaştırıyoruz,” diyor.
Son Dönemde Kapanan Başlıca Tesisler:
-
BP: Rotterdam’daki yeşil hidrojen ve sürdürülebilir yakıt tesis projelerini durdurdu.
-
LyondellBasell: Materyal üretim fabrikasını Rotterdam’da kapattı.
-
Dow Chemicals: Terneuzen’deki elektrikli buhar kırıcıyı durdurdu.
-
ExxonMobil: Plastik geri dönüşüm tesisine yatırım yapmaktan vazgeçti.
-
Fibrant: Chemelot’ta üç fabrikasını kapattı (naylon üretimi için caprolactam üretimi yapılıyordu).
-
Gunvor: Rotterdam’daki rafineri ve petrol terminalini kapattı.
-
Indorama: Rotterdam’daki plastik fabrikasını kapattı.
-
Mitsubishi Gas Chemical: MXDA tesisi inşaatını geçici olarak durdurdu.
-
SABIC: Chemelot’taki nafta krakeri durdurdu.
-
Shell: Sürdürülebilir uçak yakıtı tesisi planını iptal etti.
-
Tronox: Pigment üretim tesisi kapatıldı.
-
Vynova: Limburg’daki PVC fabrikasını kapattı.
-
Westlake: Rotterdam’daki sentetik reçine fabrikasını kapattı.
©TURKİNFO.NL
Yorumlar
Kalan Karakter: