Hollanda kölelik tarihi için özür dilememekte ısrar ediyor

Hollanda'da sömürgelerdeki köleliğin resmen kaldırılmasının bayram olarak kutlandığı ve Keti Koti (kırık pranga) günü olarak adlandırılan 1 Temmuz'da, meclis özel bir oturumla toplandı.

Oturumda, hükümet ortağı Demokratlar 66 Partisi (D66) ve Hıristiyan Birliği Partisi (CU) ile muhalefetteki Yeşil Sol Parti (GL), ülkenin kölelik geçmişi için özür dilemesi önerisini yineledi ve bunun için gensoru önergesi vereceklerini duyurdular. 

Hollanda Başbakanı Mark Rutte liderliğindeki liberal parti VVD ile Hristiyan Demokratar CDA partisi ise karşı çıkıyor. Geçen yılkı oturumda, Başbakan Mark Rutte, toplumda çok fazla kutuplaşmaya yol açacağı gerekçesiyle, ülkesinin kölelik tarihi için özür dilemeyeceklerini söylemişti.

Hollanda, kölelik geçmişi için özür ve tazminat yerine, 2023'te anma yılı düzenleyecek.
Kölelik geçmişi danışma kurulu ise, 1 temmuz anma günü dolayısla bir rapor yayınladı ve raporda Hollanda hükümetinin özür dilemesi tavsiyesinde bulundu. Sadece özür ile yetinmeyip, tazminat ödenmesi gerektiğine vurgu yapılan raporda, 2023 yılının kölekik tarihi için anma yılı ilan edildiği duyuruldu. 

Hollanda, 1873'te köleliği tamamen kaldırdı. 1 Temmuz, her yıl eski sömürgeler ve Hollanda'da Keti Koti (kırık pranga) Bayramı olarak kutlanıyor.
D66, Hıristiyan Birliği Partisi (CU)  ve Yeşil Sol Parti, 1873'te köleliğin tamamen kaldırılışının 150. yıldönümü olan 2023'ün "Köleliği Anma Yılı" olarak ilan edilmesi için öneri vermeye hazırlanıyor.

HOLLANDA'NIN KÖLELİK TARİHİ

Hollanda, özellikle "Altın Çağ" adı bilinen 17. Yüzyıl'da, dünyanın en büyük köle tüccarlarından biriydi. Afrika'dan Amerika kıtasına en fazla köle taşıyan ikinci büyük ülke olan Hollanda'ya ait Batı Hindistan Şirketi (WIC), 1630'da Portekiz egemenliğindeki Brezilya'nın bir kısmını ele geçirince Afrika'daki köle ticareti ile de ilgilenmeye başladı.
WIC, 1637'de Batı Afrika'da yine Portekiz'in sömürüsü altındaki Gana'da üstünlük kurarak, köle ticareti için taban oluşturdu. Hollandalılar, 15 ile 19. Yüzyıl arasında köle olarak satılan 12 milyon Afrikalı'dan, yaklaşık 550 bin ile 850 binini Atlantik ötesine taşıdı.
Batı Avrupa'da köleliğin yasaklanmış olmasına rağmen, köle tüccarlar Atlantik ötesi köleliği devam ettirdiler. 1654'te Brezilya'yı tekrar Portekiz'e kaybeden Hollanda, Karayipler'deki Curaçao'yu köle ticaretinde önemli bir istasyon haline getirdi.
Hollanda Televizyonu'na (NOS) göre, 1650 - 1675 yılları arasında Yeni Dünya'ya yapılan tüm köle nakillerinin yarısından Hollandalı tüccarlar sorumluydu. Hollandalılar, köleleştirilmiş Afrikalıları, İspanyol, İngiliz, Portekizli ve Fransız tüccarlara satıyordu.
Köle ticareti sadece Afrika'yla sınırılı değil. Hollandalılar'ın Asya'da da yaklaşık 1 milyon 135 bin kişiyi köleleştirdiği tahmine ediliyor.
 

Hollanda'nın utanç tarihi

Amerika kıtasından Asya'ya, Afrika'dan Güney Amerika'ya kadar birçok bölgede sömürgesi olan Hollanda, Afrika kıtasının birçok ülkesini yıllarca kullandı.

17. yüzyıldan itibaren Afrika kıtasının birçok yerinde sömürge oluşturmaya başlayan Hollanda; Fildişi Sahili, Gana, Güney Afrika, Angola, Namibya ve Senegal'de birçok koloni kurdu.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, kıtadaki sömürgelerine Batı Afrika'dan başlayan Hollanda, 16. yüzyılda Gana ve Senegal'de, 17. yüzyılda Fildişi Sahili ile Güney Afrika'da ve 19. yüzyılda da Namibya'da koloniler kurarak bu ülkedeki doğal ve insani kaynakları kullandı.

Afrika ülkelerindeki doğal kaynakların yanı sıra insani kaynakları sömüren Hollanda, insanları katletti ve büyük bir kısmını da Amerika ve Avrupa kıtasına köle olarak kaçırdı.

Güney Afrika'nın efsanevi lideri Nelson Mandela'nın kızı Makaziwe Mandela, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Güney Afrika'daki Hollanda sömürgesine dikkati çekerek İngilizler ve Hollandalıların bu topraklara gelmeden önce atalarının sorunsuz bir şekilde yaşadığını söyledi. Mandela, "Güney Afrika'da yaşayan atalarımız, kıtadaki madenler keşfedilince, buradan kovuldu ve mutluluk sona erdi." dedi.

Sömürgecilikte altın çağ

Daha çok Afrika'nın kıyı kesimlerinde sömürge yönetimi kuran Hollanda, 15. ve 17. yüzyıllar arasında sömürgecilikte "altın çağ"ını yaşadı ve gücünü korudu. 

İngiltere ve Fransa'dan önce Afrika'da sömürge bölgeleri kuran Hollanda, 18. yüzyıla doğru İngilizlere ve Fransızlara karşı güç kaybederek sömürgelerini bu ülkelere devretmek zorunda kaldı.

En eski sömürgelerinden biri olan Gana'ya 16. yüzyılda giden Hollandalılar burada bulunan başta altın olmak üzere yeraltı madenlerini sömürdü. Gana'da 1642 yılında inşa ettikleri Elmine Kalesi ile de Gana'dan Amerika ve Avrupa kıtalarında binlerce Afrikalıyı köle olarak kaçırdı.

Namibya sahillerine 1793 yılında gelen sömürgeci Hollandalılar, ülkenin en gözde limanı olan Walvis Bay Limanı'nı ele geçirdi ve burada yaşayanları katletti.

Hollandalılar tarafından ele geçirilen Walvis Bay Limanı bu tarihten itibaren köle limanı olarak kullanılmaya başlandı.

Güney Afrika'nın ilk sömürgeci ülkesi Hollanda

Diğer birçok Avrupa ülkesinden daha önce Afrika'da koloni kuran Hollanda, Güney Afrika’ya ilk gelen sömürge ülkesi olma özelliğini taşıyor. Hollandalılar, 1652 yılında "Hollanda Doğu Hindistan Şirketi"ni kurarak sömürge bölgelerindeki çalışmalarını artırdı ve Ümit Burnu'nda bulunan Cape Town kentinin temellerini attı.

Güney Afrika'daki Hollandalı sayısı 1652'de sadece 90 kişiyken bu sayı 1795 yılında 16 bine ulaştı. Aynı yıl Hollandalılar tarafından bu ülkede köleleştirilen Güney Afrikalı sayısı ise 16 bin 839'a yükseldi.

Güney Afrika'yı köle ticaretinde merkez olarak kullanan Hollanda, özellikle Cape Town'da topladığı köleleri gemilerle Amerika ve Avrupa kıtalarına götürdü. Tarihçilere göre, 1795 yılında Cape Town'un nüfusunun üçte ikisi kölelerden oluşuyordu.

Khoikhoi katliamı

Hollanda'nın Afrika'daki sömürge izlerinden en bilineni Khoikhoi halkına yönelik katliamları oldu. Hollanda, 1659, 1673 ve 1674-1677 yılları arasında Khoikhoi kabilesini köleleştirmek için büyük katliamlar yaptı.

Ateşli silahlar ile Khoikhoi kabilesine saldıran Hollandalılar binlerce Afrikalıyı öldürdü, evlerine ve arazilerine el koydu, köle olarak kaçırdı ve bölgedeki doğal kaynakları sömürdü.

©TURKINFO.NL
#Hollandahaber #hollandadakitürkler #hollandatürktoplumu #Hollanda #turkeninnederland #turkinfo @turkinfo @turkinfohollandahaber