WIA Sisteminde Büyük Hata: 43 Bin Kişi Etkilendi
Hollanda Sayıştayı’nın kapsamlı incelemesi, UWV’nin (Sosyal Güvenlik Kurumu) WIA (Çalışma Yeteneğine Göre Gelir Yasası) ödemelerinde yıllardır devam eden sorunları gün yüzüne çıkardı. Rapora göre, 2024 yılının Eylül ayında on binlerce kişinin yıllar boyunca ya eksik ya da fazla ödeme aldığı belirlendi.
İki yıldan uzun süredir hastalık nedeniyle çalışma kapasitesi azalan bireylere yönelik hazırlanan WIA değerlendirmelerinde, kişilerin iş gücü kaybının yanlış hesaplanması büyük hatalara yol açtı.
“Öncelik Doğru Hesaplama Değil, Bekleme Listelerini Azaltmak Oldu”
Sayıştay Başkanı Pieter Duisenberg, kurumun doğru ödeme yapmak yerine bekleme sürelerini kısaltmaya odaklandığını belirterek şunları söyledi:
“Birçok süreçte yanlış giden noktalar var. Siyasi ilgi sadece sayılara yöneldi, denetim mekanizması zayıf kaldı. Bu nedenle hem kurum hem yasa yapısı yeniden ele alınmalı.”
Duisenberg ayrıca, daha önce de “uygulanamaz” olarak nitelendirilen WIA yasasının sadeleştirilmesinin kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
Siyasi Partilerden Destek: WIA’nın Basitleştirilmesi Gündemde
Yeni hükümet taslağında yer alan düzenleme önerileri, sistemin sadeleştirilmesine yönelik önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. D66 ve CDA, karmaşık yapının hem vatandaşları hem kurumları mağdur ettiğini belirterek giriş kriterlerinin hafifletilmesini savunuyor.
Ulusal Müşteri Konseyi Başkanı Fatma Koşer Kaya da sürece ilişkin,
“Daha basit bir WIA sistemi hata oranını düşürür, uygulama maliyetlerini azaltır. İnsanları işe döndüren finansal baskı değil, doğru rehberliktir,” değerlendirmesini yaptı.
Pandemi ve Eski Sistemler Hata Oranını Yükseltti
Sayıştay’ın bulgularına göre, COVID-19 salgını döneminde kontrollerin büyük ölçüde uzaktan yapılması kaliteyi olumsuz etkiledi. Eski IT altyapısı, uzman doktor eksikliği ve yetersiz personel desteği de süreci daha karmaşık hale getirdi.
Bu dönemde yapılan birçok hatanın fark edilmediği, bazı raporların ise sonradan doğrulanamadığı belirtildi.
UWV, rapora ilişkin yaptığı açıklamada,
“Vatandaşların bizden beklentisi doğru ödeme almak. Bu sonuçlar bizim için üzücü,” ifadelerini kullandı.
Bakanlığa da Eleştiri: Yetersiz Sorumluluk ve Geciken Düzenlemeler
Sayıştay, ilgili bakanlığın sistematik sorunları yeterince takip etmediğini, mevzuat düzenlemeleri konusunda da pasif kaldığını açıkladı. Hem kurumun işleyişinin hem de yasal altyapının eksik kaldığı vurgulandı.
Eksik Ödeme Alanların Kaybı Binlerce Euroyu Buluyor
UWV’nin verilerine göre:
-
43.000 kişinin ödemelerinde hata ihtimali bulunuyor.
-
Şu ana kadar 3.000 kişinin ödeme kayıtları hatasız çıktı.
-
Geriye kalan yaklaşık 40.000 kişi belirsizlik sürecinde.
-
Eksik ödeme alan kişilerin ortalama kaybı 2.745 euro brüt, bazı dosyalarda bu miktar 25.000 euroya kadar ulaşıyor.
-
Fazla ödeme alan kişilerden para geri istenmeyecek.
-
Eksik ödeme yapılanlara geriye dönük telafi sağlanacak.
Ayrıca yaklaşık 400 kişinin hak sahibi olmasına rağmen hiç ödeme alamadığı, 1.600 kişinin ise haksız yere ödeme aldığı tespit edildi.
Diğer Sosyal Yardımları Etkileme Riski Var
Geriye dönük yapılacak ödemelerin, kira yardımı ve sağlık sigortası desteği gibi diğer sosyal yardımlar üzerinde olumsuz etki oluşturma ihtimali bulunuyor. UWV ve bakanlık, bu etkileri en aza indirmek için yeni bir düzenleme üzerinde çalışıyor.
Vatandaşlara bilgilendirme, düzenlemenin kesinleşmesinin ardından yapılacak. Düzeltmelerin 2026 yılının ortasında başlaması planlanıyor.
©TURKINFO.NL
Yorumlar
Kalan Karakter: