Pandeminin üzerinden yıllar geçmesine rağmen, pek çok girişimci hâlâ korona döneminde ertelenen vergi borçlarını ödemeye çalışıyor. Hollanda Vergi Dairesi’ne göre, 27 Ağustos 2025 itibarıyla toplamda 4,7 milyar euro tutarında ertelenmiş vergi borcu hâlâ açık durumda. Bu borcun yaklaşık 3,5 milyar euroluk kısmının tahsil edilemeyeceği öngörülüyor.
IJmuiden kentindeki De Meerplaats adlı restoranın sahibi William Brands, bu ekonomik yükü birebir yaşayanlardan biri. Pandemi döneminde aldığı 250 bin euroluk destek ve ertelenmiş vergi borçlarını ödemek için üç yıl boyunca ayda 7.500 euro taksit ödedi, ancak borcunu hâlâ bitiremedi.
“Bu sadece devlet destekleriyle sınırlı değil. Özel servetimizin büyük kısmını kaybettik. Aileden borç almak zorunda kaldım ve hâlâ onları da ödüyorum,” diyor Brands.
Şu anda yeni ödeme planına göre, iki yıl daha ayda 2.500 euro ödeme yapacak. Ancak faiz oranı her yıl artıyor. 2025’te bu oran yüzde 5’e ulaşacak.
400.000 Girişimci Erteleme Aldı
Mart 2020'de, hükümet pandemi nedeniyle işletmelere vergi ödemelerini erteleme imkânı sundu. Yaklaşık 400.000 girişimci bu fırsattan yararlandı. Toplamda 47,7 milyar euro tutarında vergi borcu ertelendi. Nisan 2022'den itibaren ise ödemeler yeniden başladı.
Bu girişimcilerin 266.000’i beş yıllık bir ödeme planı yaptı. Ancak aradan üç yıl geçmiş olmasına rağmen yalnızca 73.000’i borcunu tamamen ödeyebildi. Yani, borcunu kapatanların oranı henüz üçte bire bile ulaşmadı.
Sektörel Dağılım: En Büyük Borç Orta Ölçekli İşletmelerde
Aşağıdaki tablo, borçların şirket büyüklüğüne göre dağılımını gösteriyor:
| Şirket Tipi | Toplam Borç | Şirket Sayısı | Şirket Başına Ortalama Borç |
|---|---|---|---|
| Büyük İşletmeler | €2.094 milyon | 3.641 | €575.117 |
| Orta Ölçekli İşletmeler | €2.223 milyon | 59.279 | €37.500 |
| Küçük İşletmeler | €351 milyon | 44.680 | €7.800 |
| Yabancı Şirketler | €3 milyon | 62 | €48.387 |
En büyük borç yükü, 50 ila 249 çalışanı olan orta ölçekli işletmelerde. Bu grupta yaklaşık 60.000 şirketin toplam 2,2 milyar euro borcu bulunuyor. Küçük işletmelerde ise ortalama borç miktarı daha düşük; yaklaşık 7.800 euro.
"Hâlâ Zorlananlar Var"
KOBİ temsilcisi MKB-Nederland, birçok borcun ödendiğini belirtse de, bazı sektörlerde durumun hâlâ zor olduğunu vurguluyor. Özellikle konaklama, hizmet ve perakende sektörlerinde faaliyet gösteren işletmeler, pandemiden ağır darbe aldı.
Brands, iyi bir ciro yaptığı sürece borcunu ödeyebileceğini söylüyor: “Ancak iyi ciro demek, yüksek gelir vergisi demek. Geriye kalan parayı da doğrudan borçlara veriyorsunuz. Bir çıkmaz döngü bu.”
“Gri Saçlarla Kaldık”
Pandemiyi “girişimcilik kariyerimin en kara sayfası” olarak tanımlayan Brands, o günü unutamıyor: “15 Mart 2020, saat 18.00’de yüz kişiyi restoranımdan çıkarmak zorunda kaldım. Personelim masamda ağlıyordu. O gün gerçekten yıkıldık.”
Enerji krizi, yüksek maliyetler ve personel sıkıntısı gibi etkenlerin durumu daha da zorlaştırdığını belirten Brands, birçok restoran sahibinin hâlâ büyük psikolojik ve maddi yük altında olduğunu söylüyor. “Toplum olarak korona borçlarını biraz unuttuk, ama biz unutmadık.”
Tahsil Edilemeyen Borçlar
Vergi Dairesi, kalan 4,7 milyar euronun 3,5 milyarlık kısmının tahsil edilemeyeceğini öngörüyor. Bunun başlıca sebebi ise işletmelerin iflas etmiş ya da kapanmış olması.
MKB-Nederland ve Vergi Dairesi, pandeminin yanı sıra artan enflasyon, enerji ve personel maliyetleri ile iş gücü eksikliğinin şirketler üzerinde hâlâ büyük baskı oluşturduğunu da belirtiyor.
©TURKİNFO.NL
Yorumlar
Kalan Karakter: