Genç çalışanlar ve boşanmış ebeveynler, artan statü sahibi yerleştirmeleri nedeniyle konut bulmakta zorlandıklarını belirtiyor.
Hollanda’da iltica başvurusu kabul edilen statü sahiplerinin sosyal konutlara yerleştirilme oranı yükselirken, özellikle büyük şehirlerde rekabetin arttığı ve bazı grupların konut bulmakta daha fazla zorlandığı ifade ediliyor. Son veriler, statü sahiplerinin sosyal konut piyasasındaki payının önceki yıllara göre belirgin şekilde arttığını gösteriyor.
Statü Sahiplerinin Hakları ve Yerleştirme Süreci
Statü sahibi, Hollanda’da mülteci statüsü tanınan ve oturma izni verilen kişileri ifade ediyor. Bu kişilerin barınma, uyum ve dil eğitimi gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasından yerel yönetimler sorumlu. Uygun konut bulunana kadar statü sahipleri genellikle sığınmacı merkezlerinde kalmaya devam ediyor. Yerleştirmenin ardından uyum süreci başlıyor ve statü sahipleri çalışma hakkı da dahil olmak üzere Hollandalılarla aynı hak ve yükümlülüklere sahip oluyor.
Sosyal Konutlarda Artan Statü Sahibi Oranı
Amsterdam’da konut şirketlerinin 2023 yılında statü sahiplerine daha fazla konut tahsis ettiği açıklandı. CBS verilerine göre, yıl içinde boşalan her beş sosyal konuttan biri statü sahiplerine verildi. Bu oran, önceki yıllarda %4 ile %7 arasında değişiyordu.
2023’te toplam 13.000 sosyal konut statü sahiplerine ayrıldı. Bu rakam, aynı yıl boşalan 161.000 sosyal konutun yaklaşık %8’ine denk geliyor. Ancak sosyal konutların önemli bir bölümü, daha önce başka bir sosyal konutta yaşayanlar tarafından tekrar kullanıldığı için yeni başvuru sahiplerinin erişimine kapalıydı.
Gençler ve Boşanmış Ebeveynler Rekabetin İçinde
2023’te yeni başlayanlara (starters) ayrılan 41.000 sosyal konutun %20’si, yani 8200’ü statü sahiplerine verildi. Bir önceki yıl bu oran %17 düzeyindeydi. Eğer daha önce bir konutta yaşayan ve başka bireyleri geride bırakan statü sahipleri de hesaba katılırsa, oran %32’ye kadar yükseliyor. Bu durum, özellikle genç çalışanlar ve boşanmış ebeveynler arasında konut bulma rekabetinin arttığına işaret ediyor.
Konut Arzı Talebi Karşılamıyor
2023’te toplam 25.000 statü sahibi sosyal konutlara yerleştirildi. Bu rakam, aynı yıl sisteme eklenen konut sayısının oldukça üzerinde. Aedes’in verilerine göre, yeni yapılan, yıkılan ve satılan konutlar dahil edildiğinde sosyal konut stokuna yalnızca 8000 yeni konut eklendi.
Yerleşen hanelerin üçte ikisini yalnız yaşayan bireyler oluştururken, bunların %7’sini statü sahipleri (yaklaşık 7400 kişi) oluşturuyor. Çocuklu çiftler arasında ise statü sahiplerinin oranı %23’e (yaklaşık 3400 hane) ulaştı.
Bölgesel Farklılıklar ve Siyasi Tartışmalar
Sosyal konut dağılımında bölgeler arasında belirgin farklılıklar bulunuyor:
-
Alkmaar ve çevresi: %13
-
Midden-Limburg ve Flevoland: %12
-
Delfzijl ve çevresi: %2’nin altında
2023 sonunda ülkedeki toplam 2,2 milyon sosyal konutun 169.000’i, şu anda ya da geçmişte statü sahibi kişilerin kullanımındaydı. Bu da toplam stoğun yaklaşık %7,8’ine eşit.
Siyasi tartışmalar da gündemdeki yerini koruyor. Siyasetçi Mona Keijzer, konut dağılımındaki durumu şu sözlerle eleştirdi:
“30 yaşındaki Hollandalı bir genç sosyal konut için başvurduğunda, 20 yaşındaki bir Suriyelinin gerisine düşüyor. İnsanlar bunu artık kabul etmiyor.”
Keijzer, statü sahiplerinin de diğer başvuru sahipleriyle aynı sıraya dahil edilmesi gerektiğini savunuyor.
Sonuç: Sosyal Konut Krizi Derinleşiyor
Statü sahiplerine ayrılan konutların artması, Hollanda’daki mevcut konut krizinin boyutlarını yeniden gündeme taşıdı. Gençler, boşanmış ebeveynler ve uzun süredir sıra bekleyen diğer başvuru sahipleri, sosyal konut piyasasında rekabetin adil olmadığını düşünüyor. Uzmanlar ise hem konut arzının artırılması hem de dağılım kriterlerinin daha şeffaf olması gerektiğini belirtiyor.
©TURKINFO.NL
Yorumlar
Kalan Karakter: