Saatlik ücreti 36 euronun altında olan serbest çalışanlar işçi haklarına kavuşabilir
Hollanda’da düşük ücretle çalışan serbest meslek sahiplerinin korunmasını hedefleyen yeni bir yasa tasarısı gündemde. Geçici Sosyal İşler Bakanı Van Hijum tarafından Temsilciler Meclisi’ne sunulan düzenleme, saatlik ücreti 36 euronun altında olan serbest çalışanların (zzp’ers) işçi olarak değerlendirilebilmesini öngörüyor.
Düşük ücretli serbest çalışanlara iş güvencesi geliyor
"Çalışma İlişkilerinin Değerlendirilmesi ve Hukuki Varsayımın Açıklığa Kavuşturulması Yasası" (VBAR) adıyla sunulan yasa tasarısı, iş ilişkilerinde bağımsızlık sınırlarının netleştirilmesini amaçlıyor. Tasarıya göre, düşük ücretle çalışan bir kişi kendi işverenine karşı işçi statüsünde olduğunu ileri sürebilecek. Bu durumda, işverenin söz konusu kişinin gerçekten serbest çalıştığını kanıtlaması gerekecek.
Kanıtlanamaması halinde, kişi işçilere tanınan haklardan yararlanabilecek. Bunlar arasında doğum ve hastalık izni, işten çıkarma koruması, işsizlik yardımı ve iş göremezlik sigortası gibi sosyal güvenceler yer alıyor. Saatlik ücret sınırı ise asgari ücretteki değişikliklere bağlı olarak her yıl güncellenecek.
Kim işçi, kim serbest çalışan?
Tasarıda sadece ücret değil, iş ilişkisinin doğasına ilişkin başka kriterler de bulunuyor. Kişinin ne zaman ve nasıl çalışacağına başkası karar veriyorsa veya doğrudan yönlendiriliyorsa bu durum, işçi olarak değerlendirilme ihtimalini artırıyor. Öte yandan kendi müşteri portföyünü oluşturan, işini bağımsız şekilde yürüten kişiler serbest çalışan kabul ediliyor.
Bakan Van Hijum konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Eğer işinizde doğrudan yönlendiriliyorsanız ve girişimci riski taşımıyorsanız, işçisiniz ve ona göre güvencelerden yararlanmalısınız. Ancak gerçekten bağımsız çalışıyorsanız, bu da elbette mümkün,” ifadelerini kullandı.
Hollanda’da 200.000 şüpheli serbest çalışan var
Sosyal İşler Bakanlığı verilerine göre, 2024 itibarıyla Hollanda’da 1,3 milyon serbest çalışan bulunuyor. Bu rakam, 2003 yılına kıyasla iki katına çıkmış durumda. Ancak bu kişilerin yaklaşık 200.000’inin gerçekte serbest değil, işçi statüsünde çalıştığı tahmin ediliyor. Bu da ülkede yaygınlaşan “şüpheli serbest çalışma” (schijnzelfstandigheid) sorununa dikkat çekiyor.
Bu sorunu çözmek ve işverenlerin sosyal sigorta yükümlülüğünden kaçınmasını önlemek amacıyla uzun süredir çeşitli hükümetler yasal önlemler almaya çalışıyor.
Yasa 2026’da yürürlüğe girebilir
Bakan Van Hijum, tasarının 1 Temmuz 2026 tarihinde yürürlüğe girmesini hedeflediklerini belirtti. Ancak yasa öncesinde Temsilciler Meclisi ve Senato’nun onayı gerekiyor.
Yasanın geçip geçmeyeceği ise henüz netlik kazanmış değil. Zira VVD, D66, CDA ve SGP gibi bazı siyasi partiler tasarıdaki kriterlere karşı çıkarak alternatif düzenlemeler öneriyor.
©TURKINFO.NL
Yorumlar
Kalan Karakter: