Inflatie in november 1,6 procent bij snelle raming; 4,1 procent exclusief energie

De stijging van de inflatie wil niet zeggen dat de prijzen in november 2023 zijn gestegen ten opzichte van oktober 2023. De CPI geeft ook inzicht in de prijsontwikkeling ten opzichte van een maand eerder. Volgens de snelle raming waren prijzen voor consumenten in november 1,1 procent lager dan in oktober.

De prijsontwikkeling van energie heeft al geruime tijd een grote invloed op het verloop van de inflatie. Exclusief energie bedroeg de inflatie bij de snelle raming 4,1 procent. In oktober was dat 5,1 procent. In de eerste helft van 2023 was de inflatie zonder energie en motorbrandstoffen hoger dan nu, met een piek van 8,1 procent in februari en maart.
 

Prijsontwikkelingen op korte termijn

De CPI geeft niet alleen inzicht in de prijsontwikkeling ten opzichte van een jaar geleden (de inflatie), maar ook ten opzichte van de voorgaande maand. Bij de snelle raming daalden de prijzen voor consumenten in november 2023 met 1,1 procent ten opzichte van oktober 2023.
 

Een kanttekening bij een vergelijking tussen twee verschillende maanden in het jaar is dat rekening moet worden gehouden met de invloed van het seizoen. Zo zijn bijvoorbeeld vliegtickets in vakantiemaanden duurder dan in maanden buiten het vakantieseizoen. De prijzen zijn dan tijdelijk hoger, maar dit is geen structurele prijsstijging. Door deze seizoensinvloeden zijn ontwikkelingen maand op maand vaak volatieler dan ontwikkelingen jaar op jaar.

Grote invloed prijsontwikkeling energie op inflatie

De prijsontwikkeling van energie (gas, elektriciteit en stadsverwarming) heeft al geruime tijd een grote invloed op het verloop van de inflatie. Dit komt met name door de hoge prijzen vorig jaar. In de tweede helft van 2022 namen de energieprijzen in de CPI fors toe, met een piek in oktober 2022. Mede daardoor werd er in die periode een hele hoge inflatie gemeten. De prijzen van energie in de CPI zijn nu een stuk lager dan in 2022. Omdat de inflatie wordt gemeten als de ontwikkeling van de prijzen ten opzichte van dezelfde maand in het voorgaande jaar, valt de inflatie nu lager uit.

Voor het meten en verwerken van de energieprijzen in de CPI gebruikt het CBS vanaf juni 2023 een nieuwe methode. Op 30 juni publiceerde het CBS een achtergrondartikel waarin het in meer detail uitlegt wat de overstap betekent voor de CPI, de inflatie en het gebruik van de CPI voor indexeringsdoeleinden.

Prijsontwikkeling productgroepen

Bij de snelle raming maakt het CBS naast het inflatiecijfer ook de prijsontwikkeling van een aantal productgroepen bekend. Deze productgroepen zijn samentellingen van bestedingscategorieën op een bepaald thema, zoals alle diensten. Op 12 december wordt van alle categorieën in de CPI de prijsontwikkeling gepubliceerd.
CBS