Lahey - Hollanda, sadece birkaç hafta içinde tarihinde ilk kez bir NATO zirvesine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Ancak ülke içinde yaşanan siyasi kriz, zirvenin etkisini ve Hollanda’nın rolünü gölgede bırakabilir. Yeni Başbakan Dick Schoof’un, NATO’nun savunma harcamalarına yönelik yeni hedeflerine destek verip veremeyeceği de merak konusu.
Siyasi Belirsizlik Gölgesinde Zirveye Doğru
Haziran ayı sonunda dünya liderleri Lahey’de bir araya gelecek. Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın uluslararası sahneye yeniden çıkmasıyla daha da önem kazanan bu zirvede, NATO’nun savunma bütçesini artırma yönünde tarihi kararlar alınması bekleniyor.
Ancak Hollanda, büyük olasılıkla işlevsel bir hükümet olmadan bu zirveye katılacak. VVD lideri Dilan Yeşilgöz, bu durumu eleştirerek, “Avrupa’da savaş varken hükümet krizine tahammül edemeyiz. Uluslararası itibarımız zedeleniyor,” açıklamasında bulundu.
Zirvenin Organizasyonu Sorunsuz Devam Edecek
Yetkililere göre, siyasi kriz zirvenin organizasyonunu doğrudan etkilemeyecek. İsmini vermek istemeyen bir kaynak, “Zirvede liderleri karşılayacak bir başbakan elbette olacak. NATO karar alma süreci, herhangi bir üye ülkedeki siyasi gelişmelere göre yön değiştirmez,” dedi.
Zirvenin ev sahipliğini resmi olarak NATO Genel Sekreteri Mark Rutte üstleniyor. Hollanda, sadece lojistik destek ve organizasyon masraflarını üstlenmekle görevli. NATO’nun organizasyona dair pek çok ayrıntıya doğrudan müdahil olduğu da belirtiliyor.
Karar Sürecinde Oybirliği Şart
Zirvenin en kritik başlığı, NATO’nun yeni savunma harcama hedefi olacak. Önerilen plana göre üye ülkelerin gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYH) yüzde 5’ini savunma bütçelerine ayırmaları bekleniyor. Bunun yüzde 3,5’lik kısmı doğrudan askeri harcamalara gidecek. Hollanda’nın bu hedefe ulaşabilmesi için savunma bütçesine yılda 16 ila 19 milyar euro arasında ek kaynak ayırması gerekecek.
Bir yetkili, “Hollanda’nın çekimser kalması veya süreci tıkaması büyük bir prestij kaybı olur. Ancak bu düşük bir olasılık,” ifadelerini kullandı.
Schoof’un Meclis Desteği Belirsiz
Yeni hedeflerin kabul edilmesi için Başbakan Dick Schoof’un parlamentodan destek alması gerekiyor. Ancak geçici veya azınlık hükümeti statüsündeki bu yapı içinde, özellikle PVV’nin tutumu net değil. D66 lideri Rob Jetten ise sürece “yapıcı katkı” sunacaklarını duyurdu. PvdA lideri Frans Timmermans da, bütçenin nasıl finanse edileceği konusunda çeşitli öneriler sundu.
Ek Bütçe 2026’ya Kadar Gündemde Değil
Savunma harcamalarına yönelik yeni taahhütler hemen uygulamaya girmeyecek. Finansal detayların 2026 yılında hazırlanacak bahar notasında ele alınması bekleniyor. Ayrıca, Hollanda’nın bu hedeflere ne kadar sürede ulaşacağı konusunda da henüz kesin bir takvim bulunmuyor.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin önerisine göre, üye ülkeler savunma harcamalarını her yıl GSYH’nin yüzde 0,2’si oranında artırarak 2032 yılına kadar hedeflere ulaşmalı. Bu konuda üyeler arasında müzakereler halen devam ediyor.
©TURKINFO.NL
Yorumlar
Kalan Karakter: