Daha önce zirvenin iptal edilebileceği ya da Trump’ın katılmayabileceği yönünde endişeler vardı. Ancak Hollanda Savunma Bakanı Ruben Brekelmans, toplantının planlandığı gibi yapılacağını açıklayarak bu kaygıları bir nebze gidermişti. Şimdi ise Trump’ın katılımının resmileşmesiyle tüm soru işaretleri ortadan kalkmış gibi görünüyor.
NATO Büyükelçisi Whitaker, “Trump’ın gelişini planlıyoruz” diyerek, ABD Başkanı’nın zirvede NATO ortakları ve Doğu Asya’daki müttefiklerle görüşerek, savunmaya yapılan trilyonlarca dolarlık yatırımın önemini vurgulamak istediğini belirtti. Whitaker, “Trump’ın Lahey’deki NATO Zirvesi’nde yer almasını kesinlikle beklemeliyiz” sözleriyle, organizatörlerin başından beri Trump’ın katılımına dair bir şüphe taşımadığını da ekledi.
“Bu sadece füzeler, tanklar ve obüslerden ibaret değil”
NATO Zirvesi’ne Trump’ın katılmaması, birçok kişi için zirvenin başarısız olduğu anlamına geliyor. BNR’nin Avrupa muhabiri Michal van der Toorn, “Çok şey buna bağlı, dolayısıyla bu olumlu bir gelişme” derken, Trump’ın kararlarının öngörülemez olduğunu da hatırlattı: “Ancak Trump’ın geleceğinden ancak Air Force One’a bindiğinde emin olabiliriz.”
Yarın ve ertesi gün, NATO ülkelerinin dışişleri bakanları, Türkiye’nin Antalya kentinde gayriresmî bir zirvede bir araya gelecek. Her ne kadar bu toplantıda resmi kararlar alınmasa da, Haziran ayında Lahey’de düzenlenecek ana zirve için kritik bir hazırlık niteliği taşıyor.
ABD’nin Önceliği: %5’lik NATO Harcama Normu
ABD, NATO üyesi ülkelerin savunma harcamalarını GSYH’nin %5’ine çıkarmasını istiyor. Büyükelçi Whitaker, bu hedefe ulaşmak için “lazer gibi odaklandıklarını” söylüyor. Bu oran, mevcut %2’lik NATO hedefinin oldukça üzerinde.
Zirveye Gölge Düşüren Belirsizlik
Trump’ın NATO’ya ve Ukrayna’ya olan bağlılığı konusundaki soru işaretleri nedeniyle zirvenin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği uzun süre net değildi. Güvenlik uzmanları, bu belirsizliklerin zirvenin iptaline yol açabileceğini düşünüyordu.
Daha önce yapılan müzakerelerde, Whitaker NATO ülkelerinden savunma harcamalarını %5’e çıkarma konusunda ciddi planlar sunmalarını talep etti. Trump, NATO üyelerinin ittifaka daha fazla katkıda bulunması gerektiğine inanıyor ve %5’lik bütçeyi makul buluyor.
Rutte’nin Bölünmüş Harcama Planına ABD Desteği
Whitaker, bu %5’lik oranın sadece savunma teçhizatına değil; ulaşım, altyapı ve siber güvenlik gibi alanlara da yönlendirilebileceğini söyledi. “Bu sadece füzeler, tanklar ve obüslerden ibaret değil,” diyerek NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin harcama planına destek verdiğini ifade etti. Rutte’nin önerisine göre, %3,5 savunmaya, %1,5 ise altyapı ve siber güvenliğe ayrılacak.
ABD için iki önemli konu daha var: savunma sanayisinin güçlendirilmesi ve Ukrayna’daki savaşın seyri. Ancak Whitaker, savaşın ABD’nin müdahalesiyle zirve öncesi çözülebileceğini ima ederek bu konudaki belirsizlikleri vurguladı.
Lahey Stratejik Araştırmalar Merkezi’nden Prof. Dr. Rob De Wijk ise “Trump, bu norm konusunda iyi bir anlaşma istiyor. Eğer bu olmazsa, zirveye katılmayabilir” değerlendirmesinde bulundu.
©TURKİNFO.NL
Yorumlar
Kalan Karakter: