NATO PA 62. Genel Kurulu

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "Darbe girişiminin 4 ay sonrasında, çok kısa bir süre sonra Türkiye'de toplandık. Bu hepimize şunu hatırlatmalı, demokrasi ve özgürlükler hafife alınmamalı, kıymeti bilinmeli, mutlaka savunulmalı. Eylül ayında TBMM'yi ziyaret ettim, tankların ve F16'ların bombaladığı meclis binasına gittim. Oradaki hasarı, zararı bizzat gördüm. Milletvekilleriyle, siyasi parti temsilcileriyle görüştüm. O gece, darbe girişimi gecesi hepsi meclise gittiler ve bir arada demokratik kurumlarını savunmak için dayanışma gösterdiler. Bunun bende çok kalıcı bir etkisi oldu. Bugün onları hem cesaretlerinden hem de demokrasiye bağlılıklarından dolayı tebrik etmek, kutlamak istiyorum." dedi.

Stoltenberg, TBMM'nin ev sahipliğinde düzenlenen NATO Parlamenterler Asamblesinin 62. Genel Kurulunda, önemli bir siyasi kurum olan Parlamenterler Asamblesinde parlamenterlerin ulusal parlamentolarını temsil ettiğini söyledi.

Hiçbir hükümetin uzun vadede parlamentodan aykırı bir politika sürdüremeyeceği için parlamenterlerin mutabık kaldığı, tasarladığı politika çerçevelerinin NATO'nun neler yapabileceğini ve müttefiklerin hangi konularda mutabık kalabileceğini etkilediğini belirten Stoltenberg, genel sekreter olduğundan bu yana gördüğü en önemli gördüğü konunun savunma harcamaları olduğunu ifade etti.

Stoltenberg, bütçelerinin yüzde 2'sinden daha azını savunmaya harcayan ülkelerin bu alandaki yüzdesini artırmaya çalıştıklarını vurguladı.

Parlamentoların kimin NATO'ya üye olacağına karar veren merciler olduğuna işaret eden Stoltenberg, parlamenterlere şu çağrıda bulundu:

"Şu anda NATO'nun genişlemesi sürecindeyiz. Karadağ'ın aramıza katılması söz konusu ve katılım anlaşması imzalanmış durumda. Geriye kalan, bu anlaşmanın onaylanması. Pek çok devlet halihazırda Karadağ'ın katılım anlaşmasını onayladı ama tüm 28 üye parlamentomuzda bunun yapılması gerekiyor. Henüz Karadağ'ın katılım anlaşmasını onaylamamış, meclisten geçirmemiş olan parlamentolarımıza bunu yapabilmeleri için bir çağrıda bulunmak istiyorum. Ülkenize geri dönüp, parlamentonuza gittiğinizde mümkün olan en kısa süre içerisinde bu anlaşmanın onaylanmasını sağlayın lütfen. Gelecek sene bir zirvemiz olacak. Gelecek seneki zirveye kadar bu anlaşmanın tüm parlamentolarda onaylanması çok önemli. Böylece Karadağ'ı da bir üye olarak bu zirvede aramızda görmemiz mümkün olsun 2017'de."

Varşova Zirvesi'nde "müşterek savunma", "istikrarın yayılması" ve "AB ile birlikte çalışarak iş birliğini güçlendirme" alanlarında önemli kararlar alındığına değinen Stoltenberg, bu konulara ilişkin bilgi verdi.

Stoltenberg, Afganistan'daki tecrübelerin "güçlü, yüksek eğitimli yerel kuvvetlerin mevcudiyeti, bir ülkenin istikrarı ve güvenliği için çok büyük önem arz ettiğini" gösterdiğini vurgulayarak, "Yerel kuvvetlerin eğitilmesi, gerçekten elimizdeki en iyi silahlardan bir tanesi terörle mücadele çerçevesinde. Sadece bu sene yüzlerce Iraklı subayı Ürdün'de eğittik ve son aldığımız karara göre, eğitim ve kapasite artırma çalışmalarımızı genişleteceğiz, Irak'a yayacağız. Bu çalışmalar gelecek senenin başında başlayacak. Bu eğitim özellikle IŞİD'le mücadele çerçevesinde çok önemli bir katkı. Gözetleme, keşif uçaklarımız da çok önemli. Artık Konya'dan kalkıyorlar ve IŞİD'e karşı koalisyona destek veriyorlar." diye konuştu.

NATO-AB iş birliğinin hiç olmadığı kadar yakın bir iş birliğine dönüştüğünü anlatan Stoltenberg, "NATO ile AB iş birliği alanında bir ivme var şu anda. Bu ivmeden, bu fırsattan yararlanmalı ve ilişkilerimizi daha da perçinlemeliyiz." dedi.

- "Demokrasi, bireysel özgürlükler, hukukun üstünlüğü NATO'nun temel değerleri"

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, 15 Temmuz darbe girişimine değinirken, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Darbe girişiminin 4 ay sonrasında, çok kısa bir süre sonra Türkiye'de toplandık. Bu hepimize şunu hatırlatmalı, demokrasi ve özgürlükler hafife alınmamalı, kıymeti bilinmeli, mutlaka savunulmalı. Eylül ayında TBMM'yi ziyaret ettim, tankların ve F16'ların bombaladığı meclis binasına gittim. Oradaki hasarı, zararı bizzat gördüm. Milletvekilleriyle, siyasi parti temsilcileriyle görüştüm. O gece, darbe girişimi gecesi hepsi meclise gittiler ve bir arada demokratik kurumlarını savunmak için dayanışma gösterdiler. Bunun bende çok kalıcı bir etkisi oldu. Bugün onları hem cesaretlerinden hem de demokrasiye bağlılıklarından dolayı tebrik etmek, kutlamak istiyorum. Demokrasi, bireysel özgürlükler, hukukun üstünlüğü NATO'nun temel değerleridir."

- "Savunma bütçesinin artırılması gerekir"

Stoltenberg, sunumunun ardından parlamenterlerin sorularını yanıtladı.

Ermenistan Milletvekili Koryun Nahapetyan'ın, Ermenistan'ın Türkiye'ye sınırı olduğunu ancak sınır kapısının kapalı tutulduğunu, bu konuda Türk yetkililerle görüşüp görüşmediklerine ilişkin sorusuna Stoltenberg, bunun ikili bir mesele olduğunu, iki ülke arasında ele alınması gerektiğini söyledi.

Soru üzerine, Stoltenberg, terörle mücadele de istihbarata verilen önem üzerine NATO karargahı içinde yeni bir istihbarat birimi kurulacağını belirtti.

Suriye'deki savaşa değinen Stoltenberg, bunun son bulması gerektiğini anlattı. Stoltenberg, "Mutlaka siyasi bir çözüm bulmamız gerekiyor. Ateşkese, saldırıların son bulmasına ihtiyacımız var. Halep'te ve diğer şehirlere güvenli yardımın ulaştırılması gerekiyor." dedi.

Stoltenberg, ABD Başkanı seçilmesinin ardından Donald Trump'la görüştüğünü ifade ederek, Trump'ın NATO'ya güçlü bir destek vereceğini ilettiğini aktardı.

Trump'ın seçim kampanyasında savunma bütçesini artıracağını söylediğini ifade eden Stoltenberg, bu konuyu da görüştüklerini, NATO'nun Avrupa'daki müttefiklerinin de savunma alanındaki bütçelerini artırmasını beklediğini anlattı.

Stoltenberg, NATO'daki bazı ülkelerin bütçelerinin yüzde 2'sinden fazlasını savunma bütçesine ayırdığını, diğer müttefiklerden de bu yönde bir beklentilerinin olduğunu, hakkaniyetli bir külfet paylaşımının yapılması gerektiğini belirtti.

- "Türkiye'nin Avrupa Konseyi ile iş birliğini önemsiyoruz"

Hollandalı milletvekili Han te Broeke de 15 Temmuz darbe girişiminde Türk halkının gösterdiği tepkiye değindi.

HDP'li bazı milletvekillerinin tutuklandığını belirten Broeke, "çok sayıda gazetecinin işsiz olduğunu, insanların işten atıldığını, cezaevlerine konulduğunu" ifade ederek, Stoltenberg'e bu konuda neler düşündüklerini sordu.

Stoltenberg ise, 15 Temmuz'daki darbe girişiminin çok ağır olduğunu, kendisinin de TBMM'ye yaptığı ziyarette bombalamanın sonrasındaki izlerini gördüğünü ifade ederek, Türkiye'nin darbe girişiminde bulunanları yargılama yetkisi olduğunu ancak bunun hukukun üstünlüğü çerçevesinde yapılması gerektiğini söyledi.

Ziyaretinde, Türk yetkililerin Avrupa Konseyi'yle de yakın iş birliği kuracaklarını söylediğini dile getiren Stoltenberg, Avrupa Konseyi ve Türkiye arasındaki iş birliğini desteklediğini, hukukun üstünlüğü ve bireysel özgürlüklere önemsediğini, Türkiye'nin de Avrupa Konseyi ile bu yöndeki iş birliğinin önemli olduğunu söyledi.

- Osman Bak

NATO PA Türk Delegasyonu Başkanı Osman Aşkın Bak da Hollandalı parlamenterin tutuklu milletvekillerine ilişkin değerlendirmesine ilişkin açıklama yapmak istediğini söyledi.

Bak, milletvekillerinin görevinin Meclis'te kanun yapmak ve halka hizmet etmek olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

"Milletvekilinin görevi teröristlere yardım etmek, terör örgütünün propagandasını yapmak değildir. Onlara silah taşımak değildir. Hiçbir parlamenter kanunun üzerinde değildir. Yapılanların hepsi anayasa ve hukuk çerçevesinde yapılmaktadır. Hiçbir parlamenter kendi ülkesinde 'Biz bu kanunları tanımıyoruz, savcıya ifade vermeyiz' diyemez. Eğer bunlar sizin ülkenizde gerçekleşse bu milletvekilleri için neler değerlendirirsiniz? Sizin ülkenizde, insanlarınızı öldüren teröristlerin cenazesine bir milletvekili gittiği zaman ne yaparsınız? Hiç kimse ülkenin kanunları üzerinde değildir. Bunların dosyalarını iyi bilmek lazım. Neyle suçlandıklarını bilmek lazım."

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin ifade vermeye gittiğini dile getiren Bak, HDP'li vekillerin kanunlar çerçevesinde yargılanacağını dile getirdi.

Bak, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra yapılan bütün işlemlerin kanun çerçevesinde gerçekleştirildiğini kaydetti.