Sana sevginin, insan olmanın, sevdaya sınırsızca, özgürce sarılmanın adını unut demişlerse, işte asıl yalnızlık o zaman başlar. Düşünmenin, iradenin olmadığı bir hayatın içinde özgür olmaktan söz edilebilir mi? Gördüğüne değil de duyduğuna inanan bir toplumsak, çoktan yorulmuş, tükenmiş, ihtiyarlamış, halsiz kalmışız, yolun sonundayız demektir.
Zihnini eğitmemiş bir insan, başkalarının iradesine teslim olmuşsa, bunun adı tükenen hayatın bir başka adı değil mi? Karl Marx toplumsal gerçekleri anlatırken, cehaletin başkalarının elinde nasıl da teslim alındığından söz eder. “Cahil insan bilmeyen değil, bilmek istemeyendir; bilmediğiyle mutlu olandır.”
Bugün sorgulama yeteneğini yitirmiş bir toplumsal yapımız varsa, burada yaratılmışlığın dışında bir başka beyinden söz edebilir miyiz? Bu beyinde toplumsal gerçekçiliğin adı yoktur; natüralizm yansımasını asla görmezsiniz. Daha doğrusu, bunun adı görülemeyen bilgisizlik, akılsızlık, cehalettir. Cahil kişi güzellikten, iyilikten, akıldan yoksundur. Ama bütün bunların hepsinin kendisinde toplandığını sanır. Bir de kendi başına özgür kalırsa, asıl tehlike buradadır. Çünkü asla özgür bir gelecek adına seçim yapamaz.
Okumayan, kitaba bile sadece kapağına bakıp içinde ne olduğunu düşünemeyendir. Cehaletin içinde adını koyamadığımız bir başka cehalet vardır. Ama asıl acı tarafı da bunun, başkalarının elinde sınırsızca kullanılmasıdır.
Dünyada küresel dengelerin hızla değiştiğine bakınca, gelecekte nasıl bir dünya gerçeğiyle karşılaşacağını bile düşünemeyen bir cehalet gerçeği var. Akıl ve bilim, Atatürk’ün bıraktığı en önemli mirastır. Ama bugün Atatürk’ü tüketmeye çalışan bir anlayış, ne yazık ki akıl ve bilimin değerinden asla söz etmiyor. Aklı, hırsı ve vicdanı devreden çıkarırsak acıların en büyüğünü yaşarız. Oysa şimdi, bu değerlere nasıl da ihtiyacımız var.
Aydınlığın, çağdaşlığın, insan haklarına dayalı bir demokratik anlayışın yaşanır olması; toplumsal dayanışmaya her zamankinden daha çok ihtiyacımız olduğu bu zamanda, cumhuriyete olan bağlılığımızın akıl ve bilimle buluştuğu noktada bu tablonun yaşanır olmasıdır beklenen.
Bilgisiz cehalet, güzellikten, iyilikten, akıldan, bilimden yoksundur. Hepsini kendisinde toplamış sanır. Ama asıl gerçek, cehaleti aydınlığın içine alarak tıkanmışlıktan kurtarmaktır. Bu da insan hak ve özgürlüklerinin sınırsız yaşanır hale gelmesiyle mümkündür.
Prof. Dr. Levent Seçer
Yorumlar
Kalan Karakter: