Trump’ın Yüz Gününde Avrupa’nın Aldığı En Önemli Dersler
Atlantik Komisyonu’nun yayımladığı bir rapora göre, "Hollandalılar, Donald Trump’ın Amerika’sını Avrupa güvenliği için Rusya ya da Çin’den daha büyük bir tehdit olarak görüyor." Bu komisyon, ABD-Avrupa-NATO ilişkileri üzerine toplumsal tartışmalar yürüten bir düşünce kuruluşu.
Trump’ın yeniden ABD başkanı oluşunun yüzüncü gününde, İngiliz The Economist dergisi, Avrupa’daki ABD ile ilişkilerde yaşanan kopuş karşısında büyüyen şaşkınlığa dikkat çekiyor. Dergi, 1944'te İkinci Dünya Savaşı'nda dönüm noktası olması umulan Arnhem şehrine de uğradı. Bir Arnhem sakini, "Eskiden iyi müttefiklerdik ama Trump Avrupa’yı yüzüstü bıraktı. Bu, seni dolandıran bir arkadaş gibiydi; artık ona güvenemezsin çünkü tekrar yapabilir," sözleriyle hayal kırıklığını dile getirdi.
Avrupa'ya Karşı Küçümseyici Tutum
Avrupa genelinde, ABD’ye olan güven büyük oranda azalmış durumda. Bu güven kaybı hem Avrupa Birliği'nde hem de NATO’da hissediliyor. Şubat ayında ABD Savunma Bakanı Hegseth, Brüksel’deki ziyareti sırasında Avrupa ile savunma ilişkilerini gerdi. Ardından Başkan Yardımcısı Vance, Münih'te Avrupa’daki “demokrasi eksikliğini” küçümseyici bir dille eleştirdi. Mart ayında ise Trump, Avrupa’ya karşı gümrük tarifeleri uygulama ve ticaret savaşı başlatma tehdidinde bulundu.
Tüm dikkatler şimdi Ukrayna’daki savaş ve Rusya ile olası bir ateşkes görüşmeleri üzerinde. ABD Dışişleri Bakanı Rubio, “Bu hafta çok önemli. Sürece dahil olmaya devam mı edeceğiz, yoksa başka konulara mı odaklanmalıyız?” diyerek karar anının yaklaştığını belirtti. ABD gerçekten arabuluculuk rolünü bırakmak mı istiyor, yoksa bu sadece bir pazarlık stratejisi mi, şimdilik belirsiz.
Benzer bir belirsizlik, Avrupa Birliği için ertelenen ithalat tarifelerinde de görülüyor. 90 günlük sürenin sonunda ne olacak? NATO'nun 5. maddesi devreye girerse, Trump müttefik ülkelere yardım edecek mi? Trump’ın, savunmalarına yeterince bütçe ayırmayan ülkeleri korumak istemediğini söylemesi bu konuda şüphe yaratıyor.
Öğrenilen Stratejik Dersler
Avrupa, Trump döneminden bazı önemli dersler çıkardı. Ukrayna, AB ve NATO’daki genel kanaate göre, bu belirsizlik ABD'nin bilinçli bir stratejisinin parçası. En temel derslerden biri: ABD’yi övmek ve ihtiyaç duyulduğunda sürece dahil tutmak. Diğer bir ders: Her kışkırtmaya anında tepki vermemek. Ve belki de en önemlisi: Şikâyet etmektense Avrupa’nın kendi inisiyatifiyle hareket etmesi.
Avrupa'nın birlik içinde kalması, Trump’ın hedef aldığı konularda en etkili savunma olarak görülüyor. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Amerika’nın Rusya ile yürütülen barış görüşmelerindeki liderliğini vurgulamaya devam ediyor. Fransa ve Birleşik Krallık ise, olası bir ateşkes sonrası Ukrayna’ya destek için "istekliler koalisyonu" kurarak Avrupa’nın sorumluluk almaya hazır olduğunu göstermek istiyor.
AB, Trump’ın gümrük tarifelerini ertelemesiyle derin bir nefes aldı. Bu karar, Avrupa'nın misilleme yapmasını şimdilik engelledi.
Avrupa’nın Kendi Gücüne İnancı Artıyor
Brüksel’de sıkça duyulan yorum şu: “Trump gerçekte ne başardı? Sadece Amerika’ya da yansıyan kaos yarattı.” Ancak hem AB’de hem de NATO’da artık ABD’ye olan aşırı bağımlılıktan kurtulma gerekliliği kabul edilmiş durumda. "Kendi gücümüze inanmalıyız" düşüncesi giderek güç kazanıyor.
Atlantik Komisyonu’nun araştırmasına göre, bu konuda Hollanda’da iyimser bir hava hâkim. Giderek daha fazla Hollandalı, Avrupa’nın savunma alanında Rusya’ya karşı koyabileceğine inanıyor.
Trump’ın AB Nefreti ve İzolasyon
Trump’ın Avrupa Birliği’ne karşı duyduğu açık nefret de çözülmesi gereken büyük bir sorun olarak duruyor. Ona göre AB, Amerika’yı "sömürmek" için kuruldu. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in Trump ile görüşme talepleri sürekli reddedildi. Ta ki geçen cumartesiye kadar. Papa Franciscus’un cenazesinde 8 saniyelik kısa bir karşılaşma yaşandı. Le Monde yazarı Sylvie Kauffmann, bu görüşmenin kısa sürede bir başarı olarak görülmesini Avrupa’nın yalnızlığının göstergesi olarak nitelendirdi.
Von der Leyen, bu karşılaşmanın fotoğrafını sosyal medyada paylaştı ve görüşmenin devamının geleceğini belirtti.
Kendi Ayakları Üzerinde Durmak Zaman Alacak
NATO’nun Amerikasız üyeleri de, kendi başlarına ayakta durmanın yıllar alacağının farkında. Ancak en azından ilk adımlar atılmış durumda; savunma bütçeleri artıyor.
Haziran sonunda Trump, NATO zirvesi için Lahey’e gelip gelmeyeceğine karar verecek. Aynı şekilde bu hafta, Ukrayna savaşında ABD’nin barış için çaba göstermeye devam edip etmeyeceği de netlik kazanabilir.
©TURKİNFO.NL
Yorumlar
Kalan Karakter: