Tip 1 Diyabet İçin Umut Veren Gelişme: Laboratuvarda Üretilen Hücrelerle Tedavi Mümkün Olabilir
Komplike Tip 1 diyabet hastaları için umut ışığı doğdu. Bir klinik çalışmanın erken ancak umut vaat eden sonuçları, laboratuvarda üretilen insülin salgılayan hücrelerin bu diyabet türünü iyileştirebileceğini ortaya koydu. Bu gelişme, insan donör eksikliğini ortadan kaldırarak çok daha fazla hastanın tedavi edilebilmesinin önünü açıyor.
Tip 2 diyabetin aksine, ki bu daha çok yaşlanma ve yaşam tarzıyla ilişkilidir, Tip 1 diyabet bir otoimmün hastalıktır. Bu tür diyabette, vücut pankreasta bulunan kendi insülin üreten hücrelerini yok eder.
Hollanda'da yaklaşık 120.000 kişi bu hastalıkla yaşıyor. Çoğu hasta ilaçlar sayesinde kan şekeri seviyesini kontrol altında tutabiliyor. Ancak yine de göz, böbrek, kalp ve damar hastalıkları gibi komplikasyonlar açısından risk taşıyorlar.
Tek Çözüm: Transplantasyon
İlaç tedavisine yanıt vermeyen küçük bir hasta grubu için, uzun süre boyunca tek çözüm tam pankreas nakli ya da hayatını kaybeden bağışçılardan alınan insülin üreten hücrelerin (adacık hücreleri) nakliydi. Bu ikinci yöntem, “adacık nakli” olarak bilinir.
Bu tedavi sayesinde diyabet hastası Anton Schaddelee, hayatına yeniden tam anlamıyla dönebildiğini anlatıyor.
Pankreas ya da adacık nakli sonrası bazı hastalar tamamen iyileşiyor. Tam iyileşme sağlanamasa bile, kan şekeri seviyeleri oldukça stabil hale geliyor. Ancak bu yöntemler hâlâ yalnızca sınırlı sayıdaki hastaya uygulanabiliyor, çünkü donör sayısı yetersiz.
Yeni Yöntem: Laboratuvar Üretimi Hücreler
Yeni yöntemde, ölen bağışçılardan alınan hücreler yerine, laboratuvarda “pluripotent kök hücrelerden” adacık hücreleri üretiliyor. Bu kök hücreler, vücuttaki her türlü hücreye dönüşme potansiyeline sahiptir. Yapılan çalışmada, bu yeni yöntemle tedavi edilen komplike Tip 1 diyabet hastalarının çoğu, bir yıl sonunda artık diyabet hastası sayılmıyor.
Leiden Üniversitesi Tıp Merkezi’nde (LUMC) görevli diyabet uzmanı Prof. Dr. Eelco de Koning, “Gerçek atılım, laboratuvarda kök hücrelerden üretilen adacık hücrelerinin diyabeti işlevsel olarak tedavi edebilmesidir,” diyor. “Bu yöntemle gelecekte sınırsız sayıda adacık hücresi üretmek mümkün olabilir.”
Cure One Araştırma Merkezi Açılıyor
Bu yeni tedavinin standart sağlık hizmetlerine entegre edilebilmesi için daha fazla bilimsel kanıt gerekiyor. Bu nedenle, Hollanda Diyabet Araştırma Vakfı'nın desteğiyle Kasım ayında Leiden’da “Cure One” adlı yeni bir araştırma merkezi açılacak.
Cure One, kök hücreler ve bağışıklık sistemi üzerine yapılan araştırmaları bir araya getirerek LUMC ve Leiden Biyobilim Parkı’nın diyabet tedavisinde Avrupa’daki rolünü daha da güçlendirecek.
Herkese Ulaşabilen Bir Tedavi Hedefleniyor
Yeni merkezin en önemli hedeflerinden biri, bu tedaviyi tüm Tip 1 diyabet hastaları için erişilebilir hale getirmek. Ancak şu anki yöntemlerde, hastalar transplant sonrası bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanmak zorunda. Bu da bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyon ve diğer yan etkilerin riskini artırıyor.
Bu nedenle, komplikasyonsuz Tip 1 diyabet hastaları için bu tedavinin genel sağlık durumu üzerindeki etkisi hâlâ tartışmalı.
Prof. De Koning, “Asıl zorluk, bağışıklık sistemini, yeni üretilen adacık hücrelerine saldırmaması için yeniden programlayabilmek. Bunu başarmak için, hastanın kendi kök hücrelerinden adacık hücreleri üretmeyi de hedefliyoruz,” diye ekliyor. “Cure One merkezinde tüm bilgi birikimini bir araya getirerek, bu alandaki bir sonraki büyük atılımı hızla gerçekleştirmeyi amaçlıyoruz.”
©TURKİNFO.NL
Yorumlar
Kalan Karakter: