Eğitim Konseyi: Hollanda’da Türkçe Dersleri Geri Dönmeli!

Hollanda’da Okullarda Türkçeye Yeniden Değer: 21 Yıl Sonra Eğitim Konseyi’nden Önemli Rapor

2004 yılında anadil derslerini kaldıran Hollanda, aradan geçen 21 yılın ardından Eğitim Konseyi’nin raporuyla o kararın yanlış olduğunu kabul etmiş oldu. Raporda, evde konuşulan Türkçe gibi dillerin desteklenmesinin çocukların Hollandaca öğrenmesine katkı sağladığı belirtildi.

Anadil dersleri neden kaldırılmıştı?

Hollanda’da Türkçe başta olmak üzere göçmen dillerinde anadil dersleri 1980’lerde uygulanmaya başlanmıştı. Ancak 2004 yılında hükümet, bu dersleri eğitim sisteminden tamamen çıkardı. Gerekçe olarak, “göçmen çocukların Hollandacaya daha hızlı odaklanması gerektiği” savunuldu.

Bu karar, yıllar boyunca tartışma konusu oldu. Türk toplumu başta olmak üzere birçok göçmen ailesi, anadil derslerinin kaldırılmasının çocukların hem kimlik gelişimini hem de akademik başarısını olumsuz etkilediğini dile getirdi.

Eğitim Konseyi: Yapılan yanlıştı

Aradan 21 yıl geçtikten sonra Eğitim Konseyi, yayımladığı yeni raporla o dönemin politikasının hatalı olduğunu vurguladı. Raporda şu ifadelere yer verildi:

• Anadile alan açmak, çocukların Hollandacayı öğrenmesini zorlaştırmaz, aksine kolaylaştırır.

• Anadiline değer verilen çocuklar, daha yüksek motivasyon ve özgüvene sahip olur.

• Anadili görmezden gelmek, öğrencilerin hem akademik hem de sosyal gelişimini olumsuz etkiler.

Konsey Başkanı Louise Elffers, “Çocukların evde konuştuğu dilleri dışlamak, Hollandaca öğrenimini hızlandırmıyor. Tam tersine, Türkçe gibi anadilleri bir köprü olarak kullanmak öğrenmeyi güçlendiriyor” dedi.

Türkçe yeniden sınıfta köprü oluyor

Heerenveen’deki IKC Sint Jozef okulunda Türk öğrenciler, derslerde küçük gruplarda Türkçe konuşarak konuyu tartışıyor, ardından öğrendiklerini Hollandaca anlatıyor. Maastricht’teki El Habib ilkokulunda ise veliler, evde çocuklarla Türkçe konuşmaları için teşvik ediliyor.

Uzmanlara göre bu uygulamalar, hem Hollandaca öğrenimini hızlandırıyor hem de öğrencilerin kendilerini değerli hissetmesini sağlıyor.

Bilimsel kanıtlar ve güncel adımlar

KU Leuven Üniversitesi’nin araştırmalarına göre, öğrenciler grup çalışmalarında Türkçe gibi anadillerini kullandıklarında iletişim daha güçlü oluyor. Çocuklar çoğu kez Hollandacaya geçerek iki dili dengeli biçimde kullanıyor. Bu da Hollandacanın gerilemesi değil, güçlenmesi anlamına geliyor.

Ayrıca “Taal naar Keuze” (Seçmeli Dil) programı sayesinde Türkçe, lise bitirme sınavlarında yeniden resmi bir sınav dersi olarak seçilebiliyor. Amsterdam’daki bazı okullar bu uygulamayı başlattı.

Zaman Çizelgesi: Hollanda’da Türkçe Anadil Dersi

📌 1980’ler – Hollanda’da göçmen çocuklar için Türkçe ve diğer göçmen dillerinde anadil dersleri başlatıldı.
📌 2004 – Hükümet, anadil derslerini tamamen kaldırdı. Gerekçe: “Çocuklar Hollandacaya odaklanmalı.”
📌 2004–2025 – Türk toplumu ve uzmanlar, kararın çocukların hem kimlik hem de başarıları üzerinde olumsuz etkileri olduğunu savundu.
📌 2025 – Eğitim Konseyi rapor yayınladı: “Yapılan yanlıştı, Türkçe gibi anadiller çocukların Hollandacayı daha iyi öğrenmesine katkı sağlıyor.”

Türk toplumundan tepkiler: Röportajlar

Veli – Ayşe Kaya (Rotterdam):
“Benim çocuklarım küçükken Türkçe dersleri vardı. 2004’te kaldırıldığında çok üzüldük. Çocuklarımız evde Türkçe konuştukları için yıllarca suçlandı. Şimdi görüyoruz ki Türkçe onların Hollandacayı öğrenmesine engel değil, tam tersine bir destekmiş.”

Öğrenci – Mehmet Yılmaz (15, Amsterdam):
“Türkçeyi okulda konuşabildiğimde kendimi daha rahat hissediyorum. Hollandaca öğrenirken daha hızlı kavrıyorum. İki dil arasında köprü kurmak bana güç veriyor.”

Öğretmen – Zeynep Demir (Lahey):
“Türkçeye alan açıldığında çocukların motivasyonu artıyor. Onları kendi dillerinde anlamak, sınıfta güven ortamı oluşturuyor. Bu da Hollandaca derslerine olumlu yansıyor.”

STK Temsilcisi – Hollanda Türk Gençlik Platformu:
“2004’te alınan yanlış karar yüzünden bir nesil anadilinden mahrum bırakıldı. Eğitim Konseyi’nin raporu bizim yıllardır söylediğimiz şeyi kanıtlıyor: Anadil bir engel değil, zenginliktir. Artık bu raporun somut politikalara dönüşmesini bekliyoruz.”

Sonuç: 21 yıl sonra ders çıkarıldı

2004 yılında alınan karar, “anadil dersleri engeldir” düşüncesine dayanıyordu. Ancak 2025’te yayımlanan Eğitim Konseyi raporu, bunun yanlış bir varsayım olduğunu açıkça ortaya koydu. Türkçe gibi anadillerin desteklenmesi, çocukların hem Hollandacayı daha iyi öğrenmesine hem de eğitim hayatında daha başarılı olmasına katkı sağlıyor.


©TURKİNFO.NL